انواع سفارش در ترید ارز دیجیتال که باید با آن‌ها آشنا باشید

همه ما به عنوان کاربرهای یکی از جدیدترین بازارهای مالی یعنی بازار ارزهای دیجیتال، باید با امکانات صرافی ها، از جمله دفتر سفارش و انواع سفارش در آنها آشنا باشیم. سفارش های مختلف نتایج کاملا متفاوتی را رقم می زنند و درک تفاوت های آنها اهمیت زیادی دارد.

حالت های مختلفی برای انواع سفارش ها در صرافی وجود دارد که در این مقاله می خواهیم سفارش بازار، سفارش محدود و سفارش استاپ را معرفی و بررسی کنیم. البته هر کدام از این سفارش ها زیر مجموعه هایی هم دارند که تا حد ممکن سعی می کنیم در مورد آنها نیز صحبت کنیم.

شما چه تصمیم به خرید داشته باشید و چه بخواهید چیزی را بفروشید، نیاز دارید که ابتدا اولویت خود را مشخص کنید. انجام لحظه ای سفارش با قیمت حدودی برایتان مهمتر است یا اینکه ترجیح می دهید معامله در قیمت مشخص شده خودتان انجام شود و حاضرید هر چقدر نیاز باشد منتظر بمانید؟

می خواهید سفارش شما همان لحظه در دفتر سفارش ثبت شود یا اینکه بعد از رسیدن به محدوده مد نظرتان، این اتفاق بیفتد؟ برای یافتن پاسخ این سوال ها، با ما در معرفی انواع سفارش ها همراه باشید.

انواع سفارش ها

به طور کلی انواع سفارش ها در بازارهای مالی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند که به سفارش بازار (Market Order)، سفارش محدود (Limit Order) و سفارش استاپ (Stop Order) معروف هستند. هر کدام از این سفارش ها کاربرد خاصی دارد و در موقعیت مشخصی استفاده می شود.

هیچ کدام از آنها بهتر یا بدتر از دیگری نیستند بلکه هر کدام در شرایط مختلف می توانند بهترین نتیجه را برای معامله گر رقم بزنند. البته انواع سفارش ها فقط به این سه نوع محدود نمی شوند و موارد دیگری نیز وجود دارند که با ترکیب این حالت ها به وجود می آیند و در انتهای این مطلب آنها را نیز بررسی می کنیم.

سفارش بازار (Market Order)

سفارش بازار یا Market Order به محض ثبت شدن به طور کامل اجرا می شود. اجرای کامل آن تضمین شده است ولی قیمت دقیق آن قبل از اجرا مشخص نیست.

سفارش بازار یا Market Order به سفارشی گفته می شود که در آن، دارایی مورد نظر (مثل سهام، کالا، ارز دیجیتال و…) در قیمت فعلی بازار، خریداری یا فروخته شود. این نوع سفارش بلافاصله پس از ثبت شدن، اجرا و تکمیل می شود و نکته مهم این است که قیمت دقیق آن قبل از اجرا مشخص نیست و به قیمت بازار بستگی دارد. Market Orderها برای زمانی مناسبند که معامله گر می خواهد سفارشش در لحظه اجرا شود، در حقیقت زمانی که انجامِ کاملِ معامله در لحظه، بر قیمت آن اولویت داشته باشد، از سفارش بازار استفاده می شود.

اصولا زمانی که قیمت یک دارایی در بازار به ثبات رسیده و تضمینِ پُرشدن (Fill) سفارش برای معامله گرها مهم باشد، به سراغ سفارش بازار می روند. در هنگام استفاده از Market Order نکاتی وجود دارد که باید آنها را مد نظر داشته باشیم:

اصولا قیمت فعلی بازار را می توان از روی بیشترین قیمت خرید (همان Bid)، کمترین قیمت فروش (همان Ask) و آخرین معامله انجام شده متوجه شد. البته قیمت آخرین معامله، الزاما به معنی قیمت فعلی نیست؛ چون در بعضی مارکت ها با حجم کم، ممکن است چند دقیقه یا چند ساعت از آخرین معامله گذشته و قیمت در این مدت تغییر زیادی کرده باشد. همچنین در شرایطی که قیمت بازار در کوتاه مدت نوسان زیادی دارد، بهتر است به جای قیمت آخرین معامله، به قیمت های Bid و Ask توجه شود.

نکته دیگر در مورد سفارش های بازار این است که در بازارهایی که ۲۴ ساعته باز نیستند، این سفارش ها فقط در ساعات فعالیت بازار اجرا می شوند، یعنی اگر یک Market Order در خارج از این زمان ها ثبت شود، در ابتدای روز بعد و با بازشدن بازار، اجرا خواهد شد و نکته اینجاست که ممکن است در طول این چند ساعت، قیمت دچار نوسان شدیدی شده و قیمت بازار نسبت به زمان ثبت سفارش تغییر زیادی کرده باشد.

سفارش محدود (Limit Order)

سفارش محدود یا Limit Order فقط در صورتی اجرا می شود که قیمت بازار به قیمت مشخص شده در آن برسد. قیمت دقیق این سفارش تضمین شده ولی زمان اجرای آن مشخص نیست.

سفارش محدود یا Limit Order نوع دیگری از انواع سفارش ها در صرافی است که در آن قیمت خرید یا فروش از قبل مشخص می شود. علت استفاده کلمه محدود یا Limit برای این نوع سفارش این است که درحقیقت بیشترین قیمتی که قرار است برای خرید پرداخت شود یا کمترین قیمتی که قرار است برای فروش دریافت شود، از قبل محدود می شود.

معامله گرها زمانی از سفارش محدود استفاده می کنند که بخواهند یک دارایی مثل ارز دیجیتال را ارزان تر از قیمت فعلی بخرند یا گرانتر از قیمت فعلی بفروشند. یک سفارش محدود فقط زمانی اجرا می شود که قیمت بازار به قیمت تعیین شده در سفارش برسد که این زمان ممکن است چندین ساعت و یا حتی چندین روز طول بکشد یا اینکه قیمت هیچوقت به آن محدوده نرسد.

مثلا اگر همین الان یک سفارش خرید بیت کوین از نوع Limit Order روی قیمت ۱۰ دلار ثبت کنید، احتمالا فقط زمانی این سفارش اجرا می شود که بیت کوین در روزهای آخر عمر خود باشد و دیگر کسی به آن اهمیت ندهد. از آنجایی که سفارش محدود مدت زمانی به صورت معلق در دفتر سفارش باقی می ماند، به آن Pending Order هم گفته می شود.

هنگام استفاده از سفارش محدود باید نسبت به چند نکته آگاهی داشته باشیم. اول اینکه رسیدن قیمت به محدوده مشخص شده در سفارش الزاما به معنی Fill یا انجام کامل سفارش ما نیست، زیرا ممکن است سفارش های دیگری جلوتر از سفارش ما ثبت شده باشند که در این صورت ابتدا آنها اجرا شده و موجودی دارایی مورد نظر در آن قیمت را به اتمام برسانند.

نکته دوم مربوط به بازارهایی می شود که ۲۴ ساعته نیستند، یعنی بازار ارز دیجیتال شامل این قضیه نمی شود؛ ولی خالی از لطف نیست که بدانیم یک سفارش محدودِ خرید ممکن است در قیمتی پایین تر و یا یک سفارش فروش در قیمتی بالاتر از چیزی که در سفارش مشخص کرده ایم اجرا شود (یعنی به نفع ما شود!).

این اتفاق زمانی پیش می آید که سفارش ما روی حالت Good ‘til Cancel باشد یعنی تا زمانی که سفارش را کنسل نکرده ایم، باز بماند و در اولین فرصت اجرا شود. در این نوع بازارها که معاملات در ساعت مشخصی شروع و در انتهای روز به پایان میرسد، اگر سفارش ما تا انتهای روز جاری اجرا نشود و فردا، قیمت در محدوده دلخواه ما باز شود، سفارش ما ممکن است حتی با قیمتی بهتر از قیمت مد نظر ما انجام شود. اما اگر سفارش ما روی حالت Day Only تنظیم شده باشد، چنین اتفاقی نخواهد افتاد و سفارش فقط تا انتهای همان روز معتبر است.

سفارش استاپ (Stop Order)

سفارش استاپ یا Stop Order زمانی که قیمت به محدوده مشخص شده (Stop) برسد فعال شده و به صورت یک سفارش بازار در دفتر سفارش ثبت و اجرا می شود.

سفارش استاپ یا Stop Order نوع خاصی از انواع سفارش ها است و به این صورت عمل می کند که تا زمانی که قیمت به محدوده مشخص شده در سفارش (همان Stop) نرسد، آن را در دفتر سفارش ثبت نمی کند. به محض رسیدن قیمت بازار به قیمتِ استاپ، سفارش به یک Market Order (و یا در شرایط خاصی به یک Limit Order) تبدیل می شود و در دفتر سفارش ثبت می شود. به سفارش خرید استاپ، Buy Stop و به سفارش فروش استاپ، Sell Stop یا در بعضی مواقع Stop loss هم گفته می شود.

یکی از مواردی که از Stop Orderها استفاده می کنیم زمانی است که دارایی خاصی را خریده و وارد سود شده ایم. در چنین مواقعی برای ذخیره سود می توان با ثبت سفارش در استاپی پایین تر از قیمت فعلی، انتظار داشت که اگر قیمت تا حد مشخصی پایین برود، سفارش ما ثبت و اجرا شود تا سود بدست آمده از دست نرود.

یکی دیگر از کاربردهای Stop Order زمانی است که فکر می کنیم اگر قیمت یک دارایی، مقاومت مهمی را بشکند، از آن هم بالاتر خواهد رفت و یک سفارش خرید از نوع استاپ در محدوده بالای مقاومت ثبت می کنیم. ممکن است این سوال پیش بیاید که مگر برای این منظور نمی توانیم از همان Limit Orderها استفاده کنیم؟ پاسخ این است که اولا سفارش های استاپ تا قبل از رسیدن محدوده استاپ، در دفتر سفارش ثبت نمی شوند و دوما با رسیدن استاپ، تمام سفارش اصطلاحا پُر می شود ولی ممکن است مقداری از یک Limit Order به صورت انجام نشده (Unfilled) باقی بماند.

نکته مهمی که باید نسبت به آن آگاه باشیم این است که یک سفارش استاپ همیشه الزاما در محدوده نزدیک قیمت فعلی اجرا نخواهد شد؛ یعنی ممکن است نوسان قیمت به حدی شدید باشد که در همان زمان که استاپ فعال می شود، قیمت باز هم جا به جا شود و سفارش ما که تبدیل به یک Market Order شده، در قیمت فعلی که با استاپ فاصله دارد، اجرا شود.

سایر انواع سفارش ها

تا اینجا با سه نوع اصلی انواع سفارش آشنا شدیم. با پیشرفت تکنولوژی، امکانات بیشتری توسط صرافی ها و کارگزاری ها برای معامله گران فراهم شده و با ترکیب سفارش های Market ،Limit و Stop، حالت های دیگری نیز به وجود می آید که در ادامه چند مورد از مهمترین آنها را معرفی می کنیم.

• Stop-Limit Order: در این نوع سفارش، وقتی قیمت به محدوده مشخص شده یا همان استاپ می رسد، سفارش به جای اینکه به یک Market Order تبدیل شده و اجرا شود، به یک Limit Order تبدیل می شود؛ یعنی شرط دومی هم باید به وقوع بپیوندد تا این سفارش اجرا شود و آن قیمت Limit است. این ویژگی باعث کاهش خطر اجرا شدن تمامِ سفارش در شرایط نوسان های شدید بازار می شود.
  
  
• All or None (AON): این قابلیت به معنای همه یا هیچ که بیشتر در دارایی هایی که حجم معاملات کمی دارند استفاده می شود، تضمین می کند که سفارش ما یا به طور کامل انجام می شود یا به صورت دست نخورده باقی می ماند.
  
  
• Immediate or Cancel (IOC): این قابلیت زمانی استفاده می شود که بخواهیم در یک لحظه و قیمت مشخص، هر مقدار ارز یا دارایی مورد نظر را که در دسترس قرار دارد معامله کنیم. یک سفارش IOC ظرف چند ثانیه بعد از ثبت، اجرا می شود و اگر دارایی مورد نظر به اندازه سفارش عرضه شود، سفارش به طور کامل انجام می شود، در غیر این صورت، تمام یا بخشی از سفارش که انجام نشده، کنسل خواهد شد.
  
  
• Fill or Kill (FOK): این ویژگی در حقیقت ترکیب دو قابلیت قبلی یعنی AON و IOC است. یک سفارش Fill or Kill فقط زمانی اجرا می شود که تمام سفارش در ظرف چند ثانیه قابل اجرا باشد در غیراینصورت سفارش کنسل می شود.
  
  
• Good ‘Til Canceled (GTC): این ویژگی مربوط به اعمال محدودیت زمانی برای سفارش هاست. به کمک آن می توانیم به صرافی یا کارگزاری اعلام کنیم که سفارش ما تا چه زمانی در دفتر سفارش به صورت ثبت شده باقی بماند. (بیشتر کارگزاری ها این زمان را تا حدود ۹۰ روز در نظر می گیرند.)

تأثیر گپ قیمتی روی انواع سفارش ها

گپ قیمتی (Price Gap) زمانی پیش می آید که یک نوسان یا حرکت شدید در قیمت رخ بدهد و در محدوده خاصی از قیمت، معامله ای صورت نگیرد. در این حالت در چارت قیمت آن ارز یا سهام، یک فاصله یا گپ ایجاد می شود. این گپ های قیمتی ممکن است روی برخی سفارش ها بی تأثیر و روی برخی دیگر تأثیر زیادی داشه باشند.

می دانیم که تفاوت سفارش های Limit Order و Stop Order در تعیین قیمت دقیق اجرا شدن آنهاست. اگر یک گپ در جهت نزولی روی چارت قیمت پدیدار شود، می تواند روی یک سفارش Sell-Stop تأثیر منفی گذاشته و به ضرر معامله گر شود. برای مثال سفارش معامله گر برای فروش با استاپ در محدوده ۳۰ دلار تعیین شده، ولی قیمت بعد از گپ در محدوده ۲۰ دلار باز می شود و شاید آن سفارش روی ۱۹ دلار انجام شود که فاصله زیادی با قیمت مورد انتظار معامله گر دارد.

به طور مشابه، این اتفاق می تواند برای سفارش Buy-Stop هم رخ بدهد، یعنی وقوع یک گپ صعودی باعث شود که سفارش در قیمت بالاتری از حد انتظار انجام شده و معامله گر گرانتر خرید کند. البته گپ های قیمتی همیشه به ضرر معامله گرها نیستند و اگر در خلاف جهت معامله اتفاق بیفتند، باعث ارزان تر خریدن و گران تر فروختن سفارش می شوند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی انواع سفارش ها در صرافی ها و کارگزاری های بازارهای مالی پرداختیم. درست است که بازار ارزهای دیجیتال حدود یک دهه بیشتر قدمت ندارد، ولی بسیاری از امکانات و قابلیت هایی که معامله گرهای دیگر بازارهای مالی سالهاست از آنها استفاده می کنند، در این بازار هم وجود دارد و هر چه بیشتر درباره آنها بدانیم، سریع تر پیشرفت می کنیم.

انواع سفارش در صرافی ها به سه دسته اصلی سفارش بازار، سفارش محدود و سفارش استاپ تقسیم می شوند. سفارش بازار در قیمت فعلی بازار به طور کامل اجرا می شود. سفارش محدود فقط در شرایطی اجرا می شود که قیمت به مقدار مشخص شده در سفارش برسد و سفارش استاپ زمانی که قیمت به محدوده استاپ رسید، در دفتر سفارش ثبت و اجرا می شود. با ترکیب این سه نوع سفارش و دیگر قابلیت های اجرایی، دامنه وسیعی از سفارش ها برای معامله گران فراهم شده که با استفاده از هر کدام در شرایط مناسب بتوانند به سودهای خوبی برسند.